FARMAMAGAZINE 10 MAART 2014
Pluripharm en b+p Belastingadviseurs slaan de handen ineen om de zelfstandig ondernemende openbare apothekers te helpen. Ze hebben Apotheekfonds Pharma Connect (APC) opgericht om de overdracht van apotheken aan een volgende generatie apothekers te bevorderen en jonge apothekers te ondersteunen bij het vestigen of voortzetten van een apotheek. Dirk-Jan van Baars (Pluripharm) en Ed Brouwer (b+p) geven toelichting.
Er zit te weinig beweging in de openbare farmacie, constateren Pluripharm en b+p Belastingadviseurs. “Jonge ondernemende apothekers die zich zelfstandig willen vestigen, zijn er beslist wel”, zegt Van Baars. “En oudere apothekers die hun apotheek aan deze jonge mensen willen verkopen, zijn er ook. Maar de feitelijke transactie komt toch vaak niet tot stand omdat de financiering een struikelblok blijkt.” Dit heeft niet alleen met de situatie in de openbare farmacie te maken, stelt Brouwer, maar ook met de economische crisis. “Het gevolg is vergrijzing van het apotheekbestand aan de ene kant en aan de andere kant jongeren die onvoldoende de kans krijgen om hun ondernemerschap waar te maken. Daaraan willen wij wat doen.”
Ondernemerschap stimuleren
Om hieraan invulling te geven, hebben de twee partijen het Apotheekfonds Pharma Connect opgezet. Doel van dit APC is vastgelopen de apotheekmarkt weer vlot te trekken en ondernemerschap in de openbare farmacie weer ruimte te geven. De rol van APC hierbij is het bij elkaar brengen van kopers, verkopers en kapitaalverschaffers en het leveren van begeleiding na de transactie. “De inhoud van het beroep van de apotheker verandert”, vertelt Van Baars, “maar in de eerstelijns zorg blijft de combinatie van lokale ondernemer en zorgverlener een ijzersterke. Wij geloven daarom in de meerwaarde van zelfstandige apotheken boven ketens. “Opkomen voor de zelfstandige apotheker” is niet voor niets ons motto. Een zelfstandige apotheker heeft er belang bij een goede, langdurige relatie op te bouwen met de andere zorgaanbieders in de eerste lijn. Dat is van grote meerwaarde voor de patiënt.” b+p heeft dezelfde visie, stelt Brouwer. “En we zien hetzelfde probleem. Daarover kun je dan eindeloos blijven praten met elkaar, maar je kunt ook besluiten er iets aan te doen.”
Makelaar, financier en begeleider
APC wil hiertoe optreden als makelaar, als (co)financier en als begeleider. “APC kan het contact tussen koper en verkoper leggen”, zegt Van Baars. “Wij zoeken een koper die past bij het profiel van de apotheek die te koop aangeboden wordt. Maar vaak gaat het er niet alleen om dat de partijen elkaar niet spontaan weten te vinden, maar dat ook een financieringsvraagstuk speelt. De banken zijn terughoudender geworden met het financieren van bedrijfsovernames en nieuwe ondernemingen. En de marges in de farmacie zijn behoorlijk geslonken. Gevolg is dat de financiering vaak niet of niet volledig rond komt en dat een jonge zelfstandige collega dus weinig kansen krijgt.” Vandaar dat APC behalve als makelaar ook als (co)financier wil optreden. “We gaan ervan uit dat altijd sprake zal zijn van een basisfinanciering door de bank”, vertelt Brouwer. “Maar we gaan er ook vanuit dat die basisfinanciering veelal onvoldoende zal zijn. Daarom trekken we beleggers aan die interesse hebben om met een minderheidsbelang te investeren in zelfstandige openbare apotheken. Noem het maar een wat verder uitgewerkte vorm van crowdfunding. De belegger investeert niet in één apotheek, maar in een cluster van apotheken. Op deze manier verminderen we het risico voor de belegger en werken we zo efficiënt mogelijk aan ons uiteindelijke doel de openbare farmacie naar een nieuwe tijd te brengen. Voor de belegger een interessante investering, want het rendement dat wij kunnen bieden is op basis van een spaarrekening nooit te realiseren.” Van Baars vult aan: “We doen dit nadrukkelijk niet om als APC een dominante partij in de openbare farmacie te worden, we zijn immers juist voorstander van zelfstandig ondernemerschap. Maar wel om de kopende apotheker tegemoet te komen om zijn droom te verwezenlijken. Dit is altijd maatwerk. De overdracht kan honderd procent of gedeeltelijk zijn, ineens of geleidelijk. Ook de looptijden en de hoogte van de aanvullende financiering kunnen variëren.”
Zorgvuldige begeleiding
De investering van APC betekent niet geld verstrekken en er verder niet naar omkijken, benadrukt Van Baars. Hij legt uit: “Na de transactie volgt een periode van begeleiding van de startende ondernemer. Uitgangspunt bij de financiering is wel dat de overnemende of startende apotheker binnen maximaal tien jaar de aanvullende financiering kan aflossen. APC wil de startende ondernemer niet langer binden dan noodzakelijk. Daarom beoordelen we bij iedere aanvraag of het ondernemingsplan past binnen onze visie en of de benodigde investering in evenwicht is met het potentiële rendement en de risico’s. En is de deal eenmaal een feit, dan blijft APC een actieve rol spelen als begeleider. We adviseren de zelfstandige ondernemer als het gaat om het benchmarken, beoordelen en verbeteren van de financiële resultaten, de operationele efficiency, het rendement uit inkoop, het verkrijgen van goede zorgcontracten met de verzekeraars, et cetera. Ook persoonlijke coaching, bijvoorbeeld in de vorm van begeleiding door een ervaren collega, is een onderdeel van deze samenwerking. Niet alleen om de resultaten te monitoren, maar ook om een gezamenlijke visie te realiseren. De startende apotheker wordt lid van een club die helpt om de bestaande werkwijze te verbeteren maar die ook wil innoveren als het gaat om backoffice ondersteuning, apotheeklogistiek en zorgverlening.” Op het moment dat de financiering is afgelost – en dit kan ook na een relatief korte periode zijn – eindigt in principe ook de ondersteuning vanuit APC. “Wil de apotheker graag bepaalde zaken continueren, dan kan dat”, zegt Van Baars, “maar ons primaire doel is de apotheker eigenaar van de apotheek te maken en als zelfstandige verder te laten gaan.”